Czynniki leczące w psychoterapii
Różnorodne czynniki o charakterze leczniczym występują w psychoterapii indywidualnej. Badania Michaela J. Lamberta i Benjamina M. Oglesa, profesorów psychologii z Uniwersytetu Brighama Younga dowiodły skuteczności psychoterapii. Z racji specyfiki pracy mogą się one nawzajem przeplatać – podział ten nie jest sztywny i zależy od konkretnej terapii. Są to następujące czynniki:
1. Czynniki związane ze wsparciem do których zaliczamy:
– pozytywna relacja terapeutyczna;
– przymierze terapeutyczne (kontrakt);
– doświadczenie ulgi, spadku napięcia;
– zaufanie do osoby terapeuty;
2. Czynniki związane z uczeniem się:
– otrzymywanie informacji zwrotnych;
– wgląd;
– uczenie się poznawcze;
– zmiana oczekiwań dotyczących własnej skuteczności;
– korektywne doświadczenie emocjonalne;
3. Czynniki związane z działaniem:
– zmiana zachowania;
– poznawcza kontrola zachowania;
– podejmowanie ryzyka;
– modelowanie;
– sprawdzanie rzeczywistości;
– doświadczanie sukcesu;
1. czynniki związane z relacją terapeutyczną:
– nowe doświadczenie w relacji z inną osobą – praca nad urazowymi relacjami z dzieciństwa, z innymi osobami. Pacjent doświadcza nowej relacji, spotyka się z odmiennym zachowaniem, innymi reakcjami terapeuty niż to dotychczas miało miejsce w życiu pacjenta (zrozumienie, brak obarczania poczuciem winy, brak „rad” typu weź się w garść itp.);
– zwiększenie podatności pacjenta na sugestię – większa sugestywność i otwartość na różne interpretacje;
– wzbudzanie nadziei;
– zachęcanie pacjenta do aktywności, odpowiedzialności, współpracy;
2. czynniki związane z nowymi doświadczeniami emocjonalnymi (z korektywnymi doświadczeniami emocjonalnymi):
– odreagowanie emocjonalne – katharsis, uwolnienie się od przeżywanych uczuć;
– przywrócenie zdolności do rozpoznawania swoich uczuć, wykorzystywanie ich dla własnych działań – doświadczenie pozytywnej roli uczuć negatywnych w radzeniu sobie z problemami życiowymi;
– korektywne doświadczenia emocjonalne z terapeutą;
3. czynniki związane z nowymi możliwościami poznania siebie i otoczenia (zmiany we właściwościach poznawczych):
– zmiana oceny przeszłości, dotychczasowych doświadczeń życiowych;
– zmiana oceny samego siebie i otoczenia;
– zmiana oceny przyszłości, korygowanie katastroficznych myśli, przyjmowanie nowych perspektyw;
4. czynniki związane z doświadczaniem nowych sposobów zachowań:
– eksperymentowanie z nowymi zachowaniami;
– uświadamianie sobie konsekwencji własnych zachowań (nawet brak reakcji to również reakcja! która niesie za sobą jakieś skutki);
– doświadczanie konsekwencji swoich zachowań;
Dla prawidłowego rozwoju człowiek potrzebuje mieć zapewniony odpowiedni stopień poczucia bezpieczeństwa. Dlatego ważnym czynnikiem leczącym, jest tworzone podczas sesji terapeutycznych poczucie bezpieczeństwa. Dzięki klimatowi zaufania pacjent może przepracować trudne obszary psychiczne swojego życia, tak aby mógł osiągnąć wymagane cele (efektywniej podejmować wyzwania życiowe, nie popełniać tych samych błędów etc.) Staje się to możliwe dzięki pogłębiającemu się wglądowi, czyli uświadomieniu sobie z pomocą psychoterapeuty istoty swoich trudności.
Czynniki leczące powinny doprowadzić do przeżycia korekcyjnego doświadczenia emocjonalnego. To doświadczenie daje możliwość zdystansowania się, uwolnienia od przeżyć, myśli czy doświadczeń, które do tej pory zakłócały lub uniemożliwiały optymalne funkcjonowanie.
Współcześnie powodzeniem cieszą się terapie online, które są skuteczne w wielu różnych życiowych i psychicznych trudnościach.
https://www.youtube.com/watch?v=dht9g9Jebk4